Je hebt je groenbemesters ingezaaid, en nu? Wat is nu het stikstofleverend vermogen van jouw groenbemestermengsel? Sander Bernaerts, werkzaam voor zaadleverancier Neutkens en tevens zelfstandig adviseur voor boeren die willen verduurzamen, legt uit.
Een groenbemester/ vanggewas legt stikstof vast. Deze stikstof is beschikbaar uit de bodem of wordt gebonden door vlinderbloemigen in het mengsel. Uiteraard geldt: hoe beter ontwikkeld hoe meer is vastgelegd. Een goed ontwikkeld groenbemestermengsel (hoogte 50 cm) heeft ongeveer 2 ton droge stof en in deze massa is circa 60 kg N opgeslagen. Uit deze massa zal het jaar erop stikstof mineraliseren. Dat is de nalevering die in mindering gebracht mag worden op de gewasbehoefte.
Vaak wordt gedacht dat vlinderbloemigen in de groenbemester voor veel extra stikstofnalevering zorgen in het teeltseizoen erop. Dat is maar ten dele waar. Enerzijds binden de vlinderbloemigen natuurlijk stikstof zodat deze vastgelegd kan worden. Maar anderzijds wordt de verhouding tussen koolstof en stikstof (C/N quotiënt) verlaagd waardoor mineralisatie vaak (te) snel verloopt en een gewas er niet van kan profiteren. In een goed groenbemestermengsel zitten dus wel vlinderbloemigen maar beter niet teveel. Een goed mengsel heeft (vanuit stikstofnalevering) als voordeel dat er doorgaans meer drogestofproductie is dan een monocultuur groenbemester en ook dat de C/N quotiënt niet te hoog en niet te laag is. Daarnaast natuurlijk nog de voordelen van de biodiversiteit voor bijvoorbeeld beworteling en bodemleven.
De stikstof nalevering hangt vooral af van 4 factoren:
1. Hoeveel stikstof is vastgelegd
2. Wanneer wordt de groenbemester vernietigd (door bijvoorbeeld bewerking of vorst)
3. Hoe is de verhouding tussen koolstof en stikstof
4. Hoeveel is in wortelmassa vastgelegd
Hoe meer groeitijd een groenbemester heeft gehad hoe meer is vastgelegd en hoe meer zal vrijkomen. Geen groeidagen onbenutten laten is dus absoluut aan te raden. Door laat de groenbemester te vernietigen zal ook meer stikstof vrijkomen voor het volggewas. Een groenbemester tot het voorjaar laten staan heeft vanuit dit oogpunt de voorkeur. Groenbemesters die veel wortels maken met een hoge C/N verhouding zullen daar de stikstof in de winter wat beter vasthouden zodat het voor het volggewas beschikbaar komt.
Uit de onderstaande tabel kun je ongeveer herleiden hoeveel stikstof (kg/ ha) vrijkomt uit een groenbemestermengsel.
