Aan het woord: akkervogelexpert Ben Koks

Ben Koks is sinds 1988 bezig met akkervogels en heeft weten te voorkomen dat de grauwe kiekendief als broedvogel uit Nederland verdween. Voor de campagne 1001ha schreef hij een stuk over akkervogels en groenbemesters.

“Opvattingen over de bescherming van akkervogels zijn aan herziening toe. Lokale maatregelen als akkerranden, het laten staan van granen als wintervoedsel of bijvoorbeeld vogelakkers kunnen – mits het beheer goed wordt uitgevoerd – regionaal soms voor succes zorgen. De kennisontwikkeling rondom akkervogels in Nederland begon eind jaren tachtig in Groningen en vanaf 1995 werden de eerste beleidsstappen gezet. De huidige insteek gaat voornamelijk uit van het uit productie halen van delen van hoogproductieve akkers en boeren krijgen daar via de Agrarische Collectieven een vergoeding voor.

Toen ik rond 2008-2009 de vogelakkers bedacht ging ik er vanuit dat akkerranden ecologisch effectief ingezet zouden kunnen worden. Intussen weet ik beter: als we de komende jaren het verschil willen maken met het behouden van de resterende aantallen kwartels en veldleeuweriken dan zullen we bij boeren en andere beheerders in agrarisch gebied moeten aankloppen om maatregelen op perceelniveau te organiseren. Denk daarbij niet alleen aan vogels, maar ook aan de moshommel, distelvlinder en tal van nachtvlinders.

We weten dat de meeste granen en gewassen als vlas, hennep, veldbonen en bijvoorbeeld koolzaad het goed doen bij tal van soorten en ook nog vaak bodemverbeterende kwaliteiten hebben. Uitgaande van het idee dat broedende veldleeuweriken graag in veldbonen broeden, gele kwikstaarten in tarwe veel jongen groot kunnen brengen en in koolzaad opvallend veel blauwborsten broeden draai ik graag het idee om door uit te gaan van bepaalde gewassen die omlijst met goede maatregelen stukken effectiever zijn voor het behouden van biodiversiteit in de akkers.

Ook liggen er kansen om meer biodiverse groenbemesters (vanggewassen in jargon) te ontwikkelen zodat er ook in het najaar en winterperiode serieuzere stappen gezet kunnen worden om de biodiversiteit in onze landbouwproductiegebieden te herstellen. Doe de ogen dicht en probeer te mijmeren over meer biodiverse akkers waar het zoemt, kwinkeleert en wriemelt van het leven. Dat het kan, laat een handvol akkerbouwers dagelijks zien. We weten voor een aanzienlijk deel hoe het moet om de balans tussen agrarische productie en biodiversiteit weer te herstellen.”

Vanuit de campagne 1001ha zijn we samen met Ben Koks en andere experts bezig een akkervogelvriendelijk mengsel te ontwikkelen, om daarmee een goede balans tussen landbouw en biodiversiteit na te streven. Hou onze website in de gaten!

Deel dit

Meer nieuws

IMG-20240801-WA0013
28.10.2025

Kom naar de infodag Klaveronderzaai!

Op 20 november nodigen Urgenda en Naturim je uit voor een bijeenkomst over klaveronderzaai in graan. Op de Broekemahoeve en de Boerderij van de Toekomst...
bomen3-300x200
09.10.2025

Grootschalige bomenactie voor boeren weer van start

Vanaf vandaag kunnen boeren in het hele land weer bomenpakketten bestellen met flinke korting. Diverse LTO afdelingen en Urgenda willen met de campagne ‘1001ha bomen’...
Pure Graze SoilBuilder 2
12.09.2025

Zuid-Holland helpt boeren aan bomen en groenbemestermengsels

De provincie Zuid-Holland steunt de campagnes 1001ha groenbemesters, klaveronderzaai en bomen met een mooi bedrag. Alle boeren kunnen momenteel via de bomencampagne korting krijgen op...